Photobook review: Infra by Richard Mosse
[published in nrc.next, May 4th 2012, dutch only]
Dit is wat fotografie kan en waarom fotografie nodig is
De Ierse fotograaf Richard Mosse werkt in conflictgebieden. In tegenstelling tot bij veel oorlogsfotografie, is het geweld in zijn werk niet het onderwerp, maar een gegeven. Hij focust zich niet op gewelddadigheden, maar op de uitwassen daarvan. Daardoor kan hij dingen anders laten zien. Zoals niemand ze ooit heeft gezien. Oorlog is gruwelijk, maar ook heel ver weg. We hebben er een beeld van in ons hoofd, gevormd door wat we zien in de media. Hoe bloederig ook, we zijn er gewend aan geraakt. Maar de foto’s in dit boek van Mosse zijn esthetisch, prachtig van kleur en compositie. Het is die schoonheid waardoor de gruwelijke werkelijkheid extra hard binnenkomt.
De foto’s in Infra heeft hij gemaakt in Congo, waar al tientallen jaren de burgeroorlog tussen de Hutu’s en de Tutsi ’s voortduurt. En juist een conflict dat zo lang duurt, veroorzaakt geestelijke verminking bij hele generaties en verandert prachtig landschap in schuldig landschap. Oorlog zuigt alles op: het landschap, het dagelijks leven, alles. Je kunt het alleen nog maar gekleurd bekijken.
En dat is wat Mosse letterlijk in dit boek heeft gedaan. Voor dit boek gebruikte hij Aerochrome Infrared-film van Kodak, ontwikkeld door het Amerikaanse leger om in oorlogsgebieden gecamoufleerde vijanden in de wildernis te ontdekken. De film onderscheidt camouflagegroen van natuurlijk groen dat felroze wordt, waardoor er een surrealistisch kleurenscala ontstaat. Het is overweldigend mooi om zo naar landschappen, de rebellen en de bevolking te kijken. Met het blote oog niet zichtbaar. Maar van zoiets gruwelijks kun je toch niet genieten? Juist die esthetiek is verwarrend, de kleur verontrust, wetend dat dit land en deze mensen de oorlog in zich dragen. Mosse confronteert ons. Niet met de oorlog zelf maar met wat oorlog doet, zowel met de bevolking als met onze westerse blik. Dit is wat fotografie kan, en waarom fotografie nodig is.
Richard Mosse – Infra
Published by Aperture